Oylar nasıl hesaplanacak?

GÜNDEM

Büyükşehir belediye sayısının son düzenlemeyle 30'a çıkarılması ve büyükşehirlerde İl Genel Meclisi seçiminin kaldırılması, 30 Mart'ta gerçekleştirilecek Mahalli İdareler Seçimi'nde seçmen ve partiler açısından bazı alışkanlıkları değiştirecek.

En önemli farklılık, partilerin yerel seçimlerde kriter olarak aldığı İl Genel Meclisi seçiminin büyükşehirlerde kaldırılması sonucu, partilerin yüzde kaç oy aldığını gösterecek, tüm seçmeni kapsayan bir oy türünün kalmamış olması. Büyükşehir belediyesi kurulması ve sınırlarının belirlenmesine ilişkin 6360 Sayılı Kanun'da, 14 Mart 2013'te yapılan değişikliklerle, Aydın, Balıkesir, Denizli, Hatay, Malatya, Kahramanmaraş, Mardin, Muğla, Tekirdağ, Trabzon, Şanlıurfa, Van ve Ordu büyükşehir statüsüne kavuşturuldu. Kanunla, büyükşehir belediyelerinin sınırları mülki sınırlar olarak değiştirildi. Mülki sınırlar içinde kalan tüm köy ve belediyelerin tüzel kişilikleri kaldırılırken, bu illerde yeni ilçeler kuruldu. Düzenlemeyle büyükşehir belediyesinin bulunduğu illerdeki il özel idareleri de tarihe karışmış oldu. Böylece, il özel idaresinin yönetim organlarından olan il genel meclisi üyeleri seçimi de ortadan kalktı. Tüm bu düzenlemeler, seçmenin, mahalli idareler seçiminde kullanacağı oy türlerini değiştirmiş oldu. En önemli değişiklik ise yeni büyükşehir yapılan illerde, 2009'daki seçimde il genel meclisi seçimi için oy kullanan seçmenler, artık bunun için oy kullanmayacak. İl genel meclisi için sadece büyükşehir olmayan illere bağlı belde ve köylerde yaşayan vatandaşlar oy kullanacak. Siyasi partiler, kaç belediye başkanlığı kazandığına bakabilecek  Yerel yönetimdeki değişikliklerle, büyükşehirlerde il genel meclisi seçiminin kaldırılması, diğer 51 ilde de sadece belde ve köylerde bu seçim için oy kullanılacak olması, seçmen kapsamını değiştirecek. Önceki seçimlerde il genel meclisi seçimini kriter alan siyasi partiler, buradan çıkan sonuçlara göre oylarının yüzde kaç olduğunu ilan edebiliyorlardı. Çünkü, il genel meclisi üyelikleri, tüm il sınırındaki seçmenin oylarıyla belli oluyordu. Ancak yeni düzenlemeyle, tüm seçmenlerin kullanacağı türde oy olmaması, siyasi partilerin ne oranda oy aldıklarını ölçmesini engelleyecek. Bu durumda, siyasi partiler, kaç büyükşehir, il, ilçe ve belde belediye başkanlığı kazandıklarına bakabilecek. Ancak bu da tablonun görülmesini sağlamayacak. Çünkü, büyükşehir belediye başkanlığı için il genelindeki tüm seçmenler oy kullanırken, 51 ilde, il belediye başkanı, sadece merkez ilçede ikamet eden vatandaşlar tarafından seçilecek. Dolayısıyla, büyükşehir ve il belediye başkanlıkları, aynı kriterlerle seçilmeyecek.