MUHARREM, KERBELA, AŞURA…

GÜNDEM   MUHARREM, KERBELA, AŞURA… Ne bir davul sesi var geceleri çalan, ne de üzerinize üzerinize gelen oruç başlarına vurmuş sürücüler… Sessiz sedasız, gürültüsüz, kavgasız, kimseyi incitmeyen, kimseyi kendi gibi olmaya veya kendi inancına zorlamayan  bir ibadet var şu sıralarda…4 Kasım 2013’te Özellikle Aleviler ve Şiiler için Muharrem ayı ve Muharrem orucu başladı. MUHARREM?.. Muharrem arapça bir kelime, kelime kökü itibariyle "haram"dan türemiş. Sözcük karşılığı, haram olan, yasaklanan anlamında. Araplar İslam öncesi dönemde (cahiliye döneminde) de, kabile yaşantısının bencilliklerinden kaçınarak, Arabi ilk ay olan "Muharrem" ayında bir birbirlerine savaş açmak gibi "yasaklanan" fiillerden kaçınır ve uzaklaşırlarmış. Muharrem: Haram kılınmış. Kamer takviminin birinci ayı Aşura ayı. Müslümanlıktan önce bu ayda savaşmak yasak olduğu için bu ad verilmiştir. Bu ayın10. gününde aşure pişirilir. Arabi ayların başı, birincisi. AŞURA?.. Aşure, (Aşura) Arapça’da 10 manasına gelen "aşara" kelimesinden türemiş. Musevilik inancında Büyük Kefaret Günü için kullanılırmış. Hazreti Hüseyin ve beraberindeki 72 kişi hicri 61'de Muharrem'in onuncu gününde (10 Ekim, 680) Kerbelâ'da Yezid'in ordusunca katledilmiştir. Bunun dışında Aşure Günü'nde gerçekleştiğine inanılan dini açıdan önemli bazı rivayetler bulunmaktadır. Bunlar; Âdem'in işlediği günâhtan sonra tövbesinin kabul edilmesi, İdris'in diri olarak göğe yükseltilmesi, Nuh'un gemisinin tufandan kurtulması, İbrahim'in ateşte yanmaması, Yakup'un oğlu Yusuf'a kavuşması, Eyyub’un hastalıklarının iyileşmesi, Musa’nın Kızıldeniz'den geçip İsrailoğulları'nı firavun'dan kurtarması, Yunus’un balığın karnından çıkması, İsa'nın doğumu ve ölümden kurtarılıp göğe yükseltilmesidir. Musevilerin de bu günü oruçla geçirdikleri, İslam peygamberi Hazreti Muhammed’in bu günde oruç tutmayı tavsiye ettiğine inanılır. Şiî inancında Aşûre Günü'ne, diğer İslam mezheplerinin dışında bir önem verilir. İslam peygamberi Hz. Muhammed'in torunu İmam Hüseyin Kerbelâ'da muharrem ayının onuncu gününde şehit edilmiştir. Muharrem ve Safer aylarını matem ayları olarak kabul ederler. İki ay boyunca düğün ve benzeri eğlenceler yapılmaz, mâtem günlerinde taziye meclisleri düzenlenerek mersiyeler okunur, ihsan yemekleri verilir. Anadolu'da çeşitli tohum ve yemişlerden pişirilen,Aşure Nuh tufanı ile ilgili bir rivayet dolayısıyla yapılır. Rivayete göre gemidekilerin yiyecekleri tufan boyunca bitmiş, erzak çuvallarının dibinde kalan az miktardaki yiyecekler tek bir kazan içerisinde birleştirilerek yemek yapılıp yenmiştir. Alevîlerde, Hz. Hüseyin'in Kerbelâ'daki acısı başta olmak üzere On iki İmamların acılarını anmak ve anlamak için Muharrem Mâtemi tutulur. Muharrem Matemi'nin amacı: Bu türlü acıların bir daha yaşanmaması için gerekli olan insanlık değerlerini ve Alevî öğretisini özümsemektir. Matem süresince bıçağa ve kesici aletlere el sürülmez, kurban kesilmez ve et yenmez. Matem boyunca hiçbir canlıya eziyet edilmez. Kimsenin kalbini kırmamak, dili ile kimseyi incitmemek, kimse hakkında dedikodu yapmamak Mâtem Orucu'nun temel ilkesidir.