BUGÜNLERDE RASTLANAN ÜÇ ÖNEMLİ HASTALIK

BUGÜNLERDE RASTLANAN ÜÇ ÖNEMLİ HASTALIK

Genellikle üç aydan itibaren ve oyun çocukluğu dönemi, kreş ve yuva çocuklarında görülen sık ve hızlı nefes alma, uzamış ve balgamlı öksürük, hışıltı, kusma, ishal, daha büyük çocuklarda öksürük, burun akıntısı, ateşlenme, gözlerde kızarma, vücutta kırmızı lekeler aileler tarafından önemsenmeli, özellikle astım ve alerjisi olan, bağışıklık sistemi zayıf, anemik, doğuştan kalp ve solunum sistemi hastalığı olan, sıkça enfeksiyonla karşılaşan (kreş, yuva, okul vb.) çocuklarda bu belirtiler daha da önemsenmeli ve hemen hekime başvurulmalıdır.

Kızamık ülkemizde 1980’li yıllardan önce sıkça görülen ve salgınlar sonucu önemli ölçüde çocuk ölümlerine sebep olan bir hastalıktı. Yüzde seksenlerin üzerinde ciddi aşı uygulamaları, anne sütünün yaygınlaştırılması, düzenli kontroller ile bebek beslenmesi ve büyümesinin denetlenmesi iki binli yıllarda kızamığı ülkemizden silinme noktasına getirmiştir; ancak globalleşme sonucunda ülkeler arası seyahatlerin sıklaşması ülkemizde kızamığı tekrar gündeme getirmiştir.

Uygun bir strateji ile (aşılama, el yıkama ve solunum yolları enfeksiyonlarından korunma önlemleri gibi) salgınları önleyebiliriz. Altı aylıktan itibaren bir yaş ve altı çocuklar ve 5-7 yaş arası çocuklar kızamığa karşı aşılanmalıdır.

Bu aylarda sıkça gördüğümüz ikinci hastalık şu aylarda ABD ve Avrupa’da salgın seviyesinde gördüğümüz İnfluenza (grip) hastalığıdır. İnfluenza çocuklarda ateş, iştahsızlık, baş ve karın ağrıları, öksürük, bulantı, kusma, boğaz ağrısı, burun akıntısı, ses kısıklığı gibi belirtilerle görülür, bazen orta kulak iltihabı, zatürreye ve menenjite sebep olabilen, salgınlar yapan bir hastalıktır.

Bu hastalık (ÜSYE) ile beraber yüzde kırk sıklıkla çocuk polikliniklerinde en çok gördüğümüz hastalık gurubudur. Kalabalık yaşam koşulları, sigara dumanına maruz kalan ve anne sütü alamayan, beslenmesi bozuk, bağışıklık sistemi düşük bir yaş altı çocuklarda sıkça görülür. Hışıltı, öksürük, hızlı solunum, göğüste çekilme belirtileri görülür, bu hastalık tablosuna (Akut bronşiolit) denir, kış aylarında sıkça görülür.

Hastalık genellikle yedi ile on gün içinde kendiliğinden geçer, bazen öksürük haftalarca sürer. Direnci düşük bebekler, prematüre bebekler, doğuştan kalp ve solunum sistemi ile bağışıklık sistemi bozuk olan çocuklarda ağır seyreder, yoğun bakım şartları oluşabilir, yüzde bir oranında ölüm olabilir. Alerjik ve Astımlı çocuklarda daha ağır seyreder.

Beslenmenin düzeltilmesi, sıvı alınımının arttırılması, oksijen ihtiyacının sağlanması tedavi için yeterlidir. Antibiyotikler, buhar uygulaması, öksürük şuruplarının tedavide yeri yoktur.

Sigara içiminin engellenmesi, el yıkama ve maske kullanılması, aşılama etkin koruyucu önlemlerdir.

İnfluenzada burun ve boğaz sıvısında hızlı antijen testi ile otuz dakika gibi kısa bir sürede yüzde seksenin üzerinde teşhis konulabilir. PCR denilen özel bir kültür ile kesin tanı belirlenir.

Çocuklarda bu dönemde sıkça gördüğümüz üçüncü hastalık bulaşıcı özelliği fazla olan kusma, ishal ile seyreden sıkça hastaneye yatırılarak tedavisi yapılabilen Rota Virüs hastalığıdır.

Özellikle kış aylarında iki yaş altı çocuklarda görülen gastro-enteritlerin (ishal ve kusma ile seyreden sindirim sistemi hastalığı) yüzde kırk veya altmışı rota virüsle oluşur.

Çocuklarda hayatı tehdit eden ishal etkenlerinden biridir. İlaçlarla durdurulamayan kusma ve ishal olur hastaneye yatırılarak tedavi gereklidir, hızlıca çevreye bulaştırır. Hasta çocuğun kusmuk ve gaitası ile ağız yoluyla bulaşır. Aşı ile çok önemli ölçüde koruyuculuk oluşur. İki ve üçüncü aylarda ağızdan uygulanan iki doz aşı hastalığı yüzde doksan oranında önler.

Hasta çocuğu ayırma, el yıkama, aşılama koruyucu önlemlerdir.

Bu üç hastalığında ortak özelliği kış mevsiminde sıkça görülmesi, el yıkama, maske kullanma, hasta kişilerle temasın önlenmesi, aksıran ve öksüren kişilerden uzak durma, gerekmedikçe topluluklara girmeme, öpme alışkanlığının bulaşıcılıkta önemli rol oynaması her üçünün de aşı ile önemli ölçüde önlenebilir olmasıdır.